Stomme autist

Het postje zou zo gaan:

Mijn moeder is een beetje autistisch. Dat geeft niet, zolang je het maar weet en er rekening mee houdt.

Niet aanraken. Stevige knuffels mag, maar niets vluchtigs, niets zachts.
Als ik haar kus, kust zij zichzelf: als mijn mond haar wang nadert overbrugt ze zelf de afstand, duwt haar wang tegen mijn mond. Zij bepaalt de druk.
Probeer geen grapjes te maken, niets waar het begrip 'quasi-' in voorkomt. Doen alsof bestaat niet in haar wereld. Iets is wat het lijkt, grapjes die op het tegendeel berusten gaan volledig aan haar voorbij.

Er is niet zoiets als je anders voordoen, er zijn geen maskers, er is niet zoiets als 'omwille van de lieve vrede' of 'uit beleefdheid'.
'Hoe bedoel je dat ze dat niet menen? Waarom zeggen ze dat dan? Als je iets zegt meen je het toch?'
Doodvermoeiend. Soms erg geestig. In plagerige buien mag ik erom lachen, of in elk geval: ik houd mezelf voor dat ik erom mag lachen, maar voel me evengoed schuldig.
Als anderen haar voor de gek houden word ik hels.
Als anderen haar 'amusant' of 'verfrissend' vinden kan ik daar heel treurig en heel kwaad om worden.
Ja: ze is apart. Anders dan de standaard. Maar ze is ook een mens, een volwaardig, intelligent mens dat respect verdient. Ze is geen attractie, ze is er niet om mensen aan het lachen te maken.

Ze ziet details, lijkt beelden te filteren op losse fragmenten, opgetild uit het geheel.
Ze houdt van legpuzzels.
Ze houdt van lijnen, van blokken, van schema's. Van hekwerken. Ze houdt ervan om recht in het licht te kijken. Ze houdt van structuur, van alles-hetzelfde en alles-vertrouwd.
En ze houdt van mijn zoutmolen.

Mijn zoutmolen past precies onder het eerste plankje van het keukenkastje. Als hij schuin staat haakt het schroefje aan de bovenkant net aan de plank. Als je de zo balancerende molen een duwtje geeft draait hij rondjes, een prachtig spinnende kegel.
Ik wist het, en ik wist het niet.
Tot ze op een dag wat treurig zei: hij doet het niet meer.
Wat niet?
De molen. Hij draait niet meer. En ik was zo dol op dat draaien..

Ergens in het gebruik was het ding korter geworden. De schroefas was misschien afgesleten, ergens binnenin, of het zout was anders verdeeld. Het was een fractie verschil, maar genoeg om het schuinstaan en tollen onmogelijk te maken.
Na een paar weken heb ik mijn hand over mijn hart gestreken en de zoutmolen onklaar gemaakt.
Het schroefje net voldoende losgedraaid om het draaien weer mogelijk, maar het malen onmogelijk te maken. Zodat zij haar kleine, grootste genot weer terug heeft.

Zo zou het postje gaan.
Het zat in mijn hoofd; weken, maanden en uiteindelijk twee jaar lang.
Toen mijn ouders gingen scheiden en ze niet meer hier, en bij de zoutmolen, woonde, liet ik het maar voor wat het was.
Tot vandaag.

(to be continued)